FELSEFENİN TEMEL İLKELERİ - VI

Diyalektik Materyalizmin temel özelliğinin ruh ve madde arasındaki ilişkiyi cevaplandırma biçimi olduğunu biliyoruz. Şimdi; maddenin ne olduğunu ve varoluş biçimlerini inceleyelim.

MADDE NEDİR?

Madde kategorisi gerçek dünyayı, insan bilinci dışında bağımsız var olan tüm olayları kapsar. Madde kavramı sayesinde dünyayı anlayabilir ve bilgilerimize sağlam bir kaynak buluruz. Madde kavramı aynı zamanda diğer bilimler, özellikle doğa bilimleri için de çok önemlidir. Bu bilimler nesnel dünyayı incelemedikçe gerçekliğe ulaşamaz, boşuna bir zeka oyunu olurlar. Lenin “Materyalizm ve Ampiriokritisizm” kitabında maddenin tanımını vermişti: “Madde, felsefi bir kategori olup, insanın duyumlarıyla kopya ettiği, fotoğrafını çektiği, yansıttığı ve fakat duyumlardan bağımsız, nesnel gerçekliği tanımaya yarar.” Bu tanım maddenin gerçekten bilimsel tanımıdır, ayrıca Diyalektik Materyalizmin hem idealizm hem de bilinemezcilik ile temel karşıtlığını yansıtır. Çünkü madde başlangıçsız ve sonsuzdur, var olan her şeyin özüdür. Maddenin böyle her şeyin ilk nedeni olduğu bir dünyada tanrıya da diğer doğaüstü güçler için de yer yoktur. Bu yüzden de idealistler her zaman maddenin tanınmasına karşı olmuştur.

Dünya yapısı gereği maddidir ve var olan her şeyde maddenin çeşitli oluşumlarını görmemiz gerekir. Madde durgun, donmuş bir şey değildir; zaman ve mekan içerisinde her zaman hareketli durumdadır. Hareket, zaman ve mekan; işte maddenin varoluş biçimleri bunlardır. Madde kavramını, Dünyanın maddi özünü daha iyi anlayabilmek için bu biçimleri bilmemiz gerekiyor. Hareketten başlayalım.

Maddenin Bir Varoluş Biçimi Olarak Hareket:

Madde, sadece hareket durumunda var olabilir. Maddeyi hareket olmadan açıklayamayız. Örneğin atomu inceleyelim. Atom maddi bir cisim olarak vardır, çünkü onu oluşturan partiküller devamlı hareketlidir. Hareket olmadan atom da başka bir cisim de var olamazdı. Hareket maddenin bir varoluş biçimi ve onun ayrılmaz bir niteliğidir. Hareket ve madde her zaman birliktedir ve biri diğerinden önce var olmamıştır. Engels “Hiçbir zaman, hiçbir yerde hareketsiz madde olmamıştır ve olmayacaktır.” sözüyle bunu anlatıyordu.

Maddenin yaratılmadığını ve yok edilemediğini söylemiştik. Hareket de madde gibi yaratılamaz ve yok edilemez. Enerjinin korunumu yasası bunu doğrular ve hareket ve maddenin doğmadığını ve ölmeyeceğini, yalnızca bir biçimden diğerine geçerek değişebileceğini söyler.

Maddenin hareket biçimlerinin, görünümlerinin ilk bilimsel sınıflandırmasını Engels yaptı. Engels temel hareket biçimleri olarak; mekanik, fizik, kimyasal, biyolojik ve sosyal hareketleri olarak sıralıyordu. Engels’in bu sınıflandırması günümüzde hala bilimsel değerini koruyor. Maddenin Engels’in sıraladığı gibi birden çok hareket biçimi vardır, ancak bu hareket biçimleri birbirlerine bağlıdır ve birbirlerinden ayrılamazlar.

Diyalektik Materyalizmin hareket kavramında önemli olan hareketin mutlak ve evrensel olduğunu bilmek, her hareket biçiminin birlikteliğini, karşılıklı dönüşme yeteneklerini anlamaktır.

Zaman ve Mekan:

Çevremizdeki her nesneyi inceleyecek olursak, hepsinin hareket halinde olduğunu, bir yer kapladığını görürüz. Her nesne, büyük ya da küçük, belirli bir yer kaplar ve bir hacmi bulunur. Bütün maddi cisimlerin bir yer kaplama, diğer nesnelere göre bir yerde olma özelliği “mekan” felsefi kavramını oluşturuyor. Ama nesneler sadece mekan içinde değildirler. Nesneler aynı zamanda belirli bir düzen takip ederler, birbirlerinin yerine geçerler. Her nesnenin bir süresi, bir başlangıcı ve sonu vardır ve bu nesnelerin her birinin evrimi aşamalarla, farklı durumlardan geçerek olur. Örneğin bazı nesneler doğarken bazıları uzun zamandır vardır, bazıları ise sonuna gelmiştir. Bütün maddi süreçlerin belli bir düzen takip etme, bir süresi olma ve aşamalarla evrimleşme özelliği “zaman” felsefi kavramını oluşturuyor.

Zaman ve mekan için Lenin “Evren hareket halindeki maddeden başka bir şey değildir ve bu madde ancak zaman ve mekan içinde hareket edebilir.” diye yazıyordu. Yani zaman ve mekan maddenin genel varoluş biçimleridir.

Diyalektik Materyalizm, maddenin başlangıçsızlığının ve sonsuzluğunun, zaman ve mekanın başlangıçsız ve sonsuzluğunu belirlediğini gösterir. Zaman ve mekan hakkındaki bilimsel kavramlar değişse de, Diyalektik Materyalizmin zaman ve mekan hakkındaki savı her zaman bilimsel değerini korumuş ve değişmemiştir. Tam tersine bilimin her yeni başarısı zaman ve mekanın nesnelliğini, madde ve hareket arasındaki ilişkinin ayrılmazlığını doğruluyor.

Antakya Sabırsızlık Zamanı Fanzin Ekibi