Daha Fazla Sömürü

İzmir'den Bir Fanzin Okuru

Üretim araçlarına sahip olan burjuvazi, dünyayı her şeyi üreten proletaryaya karşı birçok baskı uygular. Bu yazıda esnek üretim ve esnek çalışmayla işçileri nasıl daha fazla sömürdüğünden, egemenliğini nasıl pekiştirdiğinden bahsetmek istiyoruz.

Öncelikle şunu belirtmek gerek işçinin çalışma koşulları açısından esnek çalışma sermaye lehine esnetilir.Yani esneklik burjuvazinin çıkarları içindir. Esnek üretim sermayenin kâr oranlarını arttırmayı amaçlar. Esnek üretim ve esnek çalışma burjuvazinin sistem içerisindeki bunalımlardan kaçmak için kullandığı modellerdir. Burada bu model ve yöntemleri açmak gerek;

Standart İş İlişkisi: Tek iş verene bağlı, belirli bir süre olmadan,tam gün süreli olarak çalışıp emekli oluncaya kadar istihdam edilmesi düşünülen iş ilişkisidir. İşçinin çalışma koşulları açısından esnek çalışma,bu tanımın tüm yönleriyle sermaye lehine esnetilmesidir. Kâr oranını arttırmak için; sıfır hatalı üretim, stoksuz üretim, tam zamanında üretim vb. uygulamalarla esnek üretim yapılıyor.

Sayısal Esneklik: Patronun istediği kadar işçiyi işe alma veya işten atma hakkında sahip olduğu, iş güvencesini ortadan kaldırmayı öngören bir yöntemdir. Burjuvazi burada sürekli ihtiyaç duyduğu ve onlara özel bir statü verdiği çekirdek işçi grubunu oluşturur. Bu işçi grubu, burjuvazi için hem kol hem kafa emeğini bütünüyle sömürebileceği işçiler arasında da denetleyici rakip bir katmandır. Böylece artı-değer sömürüsünü arttırmış olur ve işçiler arası rekabet ve bölünme yaratmış olur. Kısacası sayısal esneklik iş güvencesine ve işçinin güvenlik sistemlerine saldırır.

Ücret Esnekliği: Oluşturulan çekirdek işçi grupları ve işçinin çalışma hızına göre ücretlendirilerek uygulanır. Bu şekilde işçiler arası rekabet artmış olur. Bu yöntemle üretime yabancılaşmış ve isteksiz işçilerle birlikte rekabet artarken,dayanışma ve birliğin önüne geçilmeye çalışılıyor.

Fonksiyonel Esneklik: Sermaye daha fazla kâr elde etmek için kendi işletmesi içerisinde veya başka işletmelere transfer etmek yoluyla alanı dışında iş yaptırabilmesidir. Prezantabl (çok yönlü çalışabilir) eleman, asertivite (girişkenlik) kavramları fonksiyonel esneklik biçimiyle işçiye dayatılan beklentileri açıkça belirtir. İşe alınırken aranılan sözde çok vasıflılık, burjuvazinin gerektiğinde başka iş yerine veya aynı iş yerinde başka iş ve alanlara kaydırabileceği anlamını taşır.

Biraz da çalışma ve örgütlenme sorunundan bahsetmek istiyoruz: Sistemin gün geçtikçe vahşileştiğini ve uyguladığı baskı ve zor yöntemlerinin de değiştiğini görüyoruz. Gün geçtikçe karmaşıklaşmakta dolayısıyla sorun ve çözüm noktası da çok çeşitleniyor. Esnek üretim ve esnek çalışmanın da burjuvazinin sömürüyü gizlemek için kullandığı bir yöntem demiştik. Fakat bu yeni diye sunulan model,eski sistemi yeni yapmaz. Üretimin parçalara bölündüğü esnek üretimle birlikte sendikalar yetersizleşiyor. Sendikaların yetersizleşmesi daha esnek örgütlenme biçimlerinin oluşmasına sebep oluyor. Burada da komite ve konseyler kendini zorunluluk olarak var ediyor. Yasalarla sınırlandırılmamış,yaratıcı, atak,pratiği hemen harekete geçirebilen komite ve konseyler sermayenin sıçramalı çöküşünün karşısında en etkili mücadele yöntemi olarak kendini gösteriyor.